T H E A T E R G R O E P M V
DE BEZOEKER AAN HET WOORD
Theatergroep M/V sluit tournee op eigen bodem af
Asserjournaal 22/02/2004 Tekst: Paul Willemsen
ASSEN - Met de dertiende opvoering kwam afgelopen zaterdag een einde aan een serie voorstellingen van ‘Kaatje is verdronken’.
‘Het Hek van de Dam’ in Ekehaar was al lang van te voren uitverkocht om de meesterlijke vertolking van het intrigerende stuk van Alex van Warmerdam op de valreep nog te kunnen bijwonen. Voor regisseuse Marian Vesseur betekende deze productie het examen voor haar opleiding tot amateur-theaterregisseur. Vier ervaren en talentvolle spelers wist zij te vinden voor de even vele karakterrollen. Het drama, voorzien van bittere humor en overlopend van frustraties en hopeloze verlangens, werd muzikaal aangevuld met een aantal bijdragen van het Trio Asman.‘Kaatje’ werd het afgelopen jaar twaalf keer eerder opgevoerd in het circuit van kleine theaters dat ons land rijk is.
UITZICHTLOOS LEVEN
De volledig op dood spoor geraakte relatie tussen vader (Jan de Boer) en moeder (Marianne Bakker) vormt de kern van het verhaal. Cynisme, galgenhumor, haat en onmacht staan in het uitzichtloze leven van het paar centraal. Dan is er ook nog een wat naïeve dochter (Eva Smid) die door de dictatoriale vader kort gehouden wordt. Er dient zich een raadselachtige vreemdeling (Dick van Veen) aan in de persoon van een tuinman. Hij blijkt een oude bekende te zijn en hij wil misschien nog wat met de moeder. Een lang bewaard geheim over een verdronken tante Kaatje wordt onthuld en het stuk eindigt met een aantal onopgeloste zaken. Ruimte voor de toeschouwer om zelf te interpreteren wat zich allemaal rond dit gezin heeft afgespeeld.
COMPLIMENT
Marian Vesseur verdient een compliment voor de wijze waarop met het gegeven is omgegaan. Niet alleen voor de durf om te schrappen in de tekst waardoor de spanning van het verhaal nog verder werd opgevoerd, maar ook voor de keuze van het spelersmateriaal. De kwaliteit van deze Asser ‘amateurs’ was hoog. Het leek voor elk van hen wel of het stuk hen op het lijf geschreven was. Jan de Boer vertolkte de vader op indrukwekkende wijze. Niet zozeer vanwege de hoeveelheid tekst en zijn prachtige stem, maar vooral door de wijze waarop hij in de veelvuldige heftige woordenwisselingen het bedoelde karakter van de vader neerzette. Ook dochter Eva Smid was geknipt voor haar rol. Angst, eenzaamheid, verlangens en frustratie; de manier waarop het jonge (19) talent aan deze emoties uiting gaf betekent een belofte voor de toekomst. Niet voor niets is ze terechtgekomen in de tweede ronde voor de selectie van de Kleinkunstacademie.
OVERTUIGENDE MOEDER
Marianne Bakker, al 15 jaar behorende tot de vaste spelersgroep ‘Spotlicht’ in Zeijen, was een overtuigende afgedankte moeder, machteloos en gebukt gaand onder de verbale overheersing van haar echtgenoot. Ook zij wist het publiek met schijnbaar gemak mee te voeren naar het inzicht in haar uitzichtloze situatie. Dick van Veen complementeerde met zijn vertolking van de pseudo-tuinman het niveau van het spelerskwartet. Arwin Warners, Jason Staal en Robert Jan van Hoogdalem vormen al enige jaren het Asser Trio Asman. Zij maakten zelf muziek op de songteksten van de auteur. Het is nauwelijks voor te stellen dat een ander gezelschap zo goed in staat zou zijn geweest deze bijdrage in te vullen. Het bleef niet bij zang, gitaar en piano. Arwin speelde ook nog eens fraai op het mondorgel.
LANG NAPRATEN
Na afloop van de voorstelling bleven alle honderd bezoekers nog lang napraten. Veel bewondering was er voor de getoonde prestatie en bij de spelers heerste toch wat weemoed omdat het nu echt ‘de laatste keer samen’ was. De regisseuse heeft met haar Theatergroep M/V alweer een andere productie in voorbereiding. Voor elk stuk zoekt ze passende spelers uit de regio. Op 3 en 4 april start het stuk NoraNoraNora, een eigen bewerking van ‘Een poppenhuis’ van Hendrik Ibsen op het programma.
DAGBLAD VAN HET NOORDEN van dinsdag 8 april
ONS GENOEGEN door Jos Visscher
Kaatje verdronken, Marian geslaagd
Wie ambities heeft binnen het amateurtheater kan de vierjarige regiecursus voor het certificaat amateur-regisseur volgen. De cursus wordt afgesloten met een theaterproductie als eindexamenstuk. Marian Vesseur volgde de cursus in Drenthe en haar eindexamenstuk werd het afgelopen weekend in theater Het hek van de Dam in Ekehaar gepresenteerd: Kaatje is verdronken van Alex van Warmerdam.
De vierjarige regiecursus, erkend door het ministerie van OCW, is opgezet om de kwaliteit van het amateurtheater te verbeteren. In Groningen wordt de cursus aangeboden door het Kunstencentrum, in Drenthe door Kunst & Cultuur Drenthe. Cursisten studeren af met een eindexamenstuk, dat wordt beoordeeld door de eigen docenten, aangevuld met een landelijk gecommitteerde docent. Kaatje is verdronken, de proeve van bekwaamheid van Marian Vesseur uit Assen, speelde het afgelopen weekend drie keer in Ekehaar en is op vrijdag 2 en zaterdag 3 mei in het Prinsentheater in Groningen te zien. De spanning is er sinds afgelopen vrijdag enigszins vanaf: Vesseur is geslaagd. Afgaande op de voorstelling zoals die afgelopen zondag werd gespeeld, is dat meer dan terecht.
’De vergadering is geopend. We bespreken vandaag twee onderwerpen. Het eerste betreft de tuin, het tweede de hitsigheid van Ka. ’ Aldus Johannes Klein tot zijn vrouw en dochter, waarmee de toon meteen is gezet. Kaatje is verdronken is een typisch ’Warmerdamiaans ’ stuk vol vervreemding en onderhuidse geheimen, personages in een geïsoleerde omgeving die elkaar maar niet willen of kunnen begrijpen en – in de persoon van de tuinman Koppe – de spreekwoordelijke indringer.
Vesseur heeft de juiste toon gevonden door de acteurs onderkoeld, bijna achteloos te laten spelen en heeft een aangename rust ingebracht. Alles soms iets te rustig en te onderkoeld ook, want de humor blijft wat liggen. Een welbewuste keuze, ook dat wel weer, want Vesseur heeft vooral de duistere kanten van het stuk belicht. Zelf gecomponeerde muziek is er van het trio Asman, met eigen teksten en de teksten van Alex van Warmerdam. Daar gaat het een beetje wringen. De stijl van Asman, herinnerend aan Acda & De Munnik, sluit niet echt aan bij de vervreemding die de voorstelling kenmerkt, zoals Van Warmerdams huiscomponist, broer Vincent, wel altijd feilloos wist te treffen. Met de muziek van Asman zelf is overigens niets mis. Dat vinden ze zelf ook wel een beetje, want Asman (asman.assennet.nl) heeft de liedjes voor Kaatje op cd gezet.
En dan is er nog die prachtige cast. Marianne Bakker als de verzuurde moeder, Jan de Boer als de even autoritaire als hulpeloze echtgenoot, Eva Smid als de wulpse en naïeve dochter en Dick van Veen als de bedreigende indringer. Anderhalf uur zonder pauze duurt het stuk, maar je verveelt je geen moment. Ook al omdat Vesseur heel goed de spanning heeft opgebouwd. Zonder al te expliciet de vele duistere geheimen te benoemen en te ontrafelen. Nee, de examencommissie zal vrijdag weinig bedenktijd nodig hebben gehad.
DAGBLAD VAN HET NOORDEN dinsdag 23 september 2003 Geen prijs Drents amateurtheater
LEEUWARDEN – De Drentse theatergroep M/V viel afgelopen zondag niet in de prijzen op het festival Theater4daagse. Het landelijk festival voor amateurs vond plaats in Leeuwarden. De Arend Hauer Theaterprijs van vijfduizend euro werd door een vakjury toegekend aan De Plankeniers uit Huizen met de voorstelling Kortsluiting.
LEEUWARDER COURANT vrijdag 19 september 2003
Vrolijke dreiging in ´Kaatje is verdronken´
Voorstelling: Kaatje is verdronken.
Plaats: Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden.
Spel: Dick van Veen, Eva Smid, Marianne Bakker, Jan de Boer. Regie: Marian Vesseur.
Belangstelling: ruim honderd toeschouwers
LEEUWARDEN – Dat dreiging en donkere wolken zo grappig kunnen zijn. Een macabere tuinman, een verzuurde moeder met een doodswens, een naïve puber en een strenge maar volstrekt hulpeloze vader. In het stuk ´Kaatje is verdronken´, gisteravond de openingsvoorstelling van de Theatervierdaagse, toont de Drentse regisseuse Marain Vesseur hoe hilarisch de meest verschrikkelijke ellende kan zijn.
Het wemelde van de onuitgesproken geheimen, haperende relaties en verstopte lusten. Dat kan ook niet anders bij een stuk van Alex van Warmerdam. Dat broeierige en dat pijnlijke wisten de vier spelers en drie muzikanten haast vanzelfsprekend over het voetlicht te brengen.
In ´Kaatje is verdronken´ dient een griezelige tuinman (Dick van Veen) met een gouden tand en een lege koffer zich aan. Hij dringt een reeds ontspoord gezin binnen en zaait nog meer onrust. Vader (sterke rol van Jan de Boer) probeert de orde te handhaven, maar is de situatie van meet af aan niet machtig. Hij moet met lede ogen, vanachter zijn krant vandaan, toezien hoe zijn echtgenote (Marianne Bakker) en zijn wulpse puberdochter (Eva Smid) voor de arrogante, raadselachtige vreemdeling vallen.
In de openingsscène wordt de toon gezet. De muzikanten van het Asman Trio, die achter een zilveren doek op het podium zitten, zingen een lied: `Het is net alsof er een muur oprijst als ik naar je kijk, alsof ik lucht ben`. En zo is het ook, blijkt enkele ogenblikken later.
Vader en moeder hebben het volkomen met elkaar gehad en gunnen elkaar geen blik waardig. Vader blinkt uit in autoritair gedrag (`De vergadering is geopend. We bespreken vandaag twee onderwerpen. Het eerste betreft de tuin, het tweede de hitsigheid van Ka.`), moeder onderscheidt zich door hatelijke scheldkanonnades. Wanneer vader verzucht dat zelfs de vogeltjes hem mijden, lispelt ze hem toe dat hij naar `zuur slijmschijt` stinkt en `daar houden vogeltjes niet van`. En dan een triomfantelijke blik de zaal in.
Het tragische relaas is vermengd met melancholieke, soms iets te zoete muziekfragmenten die het Asman Trio zelf bij het stuk schreef. Het was wel jammer dat de overgangen door de falende techniek soms haperden. Qua verstaanbaarheid had er wel meer beter gekund. Zodra Ka met haar rug naar de zaal kwam te staan, was het moeilijk te verstaan wat ze zei, en dat kwam niet alleen door haar neiging nogal snel te praten.
Vesseur is er echter in geslaagd om de absurde sfeer, de stoten onder de gordel en de vervreemdende grappen van Van Warmerdam alle ruimte te geven. De idiote kostuums (Griekse gewaden) die het gezin draagt voor de jaarlijkse optocht in het dorp, het haast irritant lelijke decor waarin pa en ma verbeten met de bank heen en weer sjouwen en het geklooi van de vader met zijn pijp: het waren welkome aanvullingen op de tekst.
Dit, gecombineerd met het onderkoelde acteren van de vier spelers, maakte ´Kaatje is verdronken´ tot een aangenaam broeierige voorstelling.
KIRSTEN VAN SANTEN
DAGBLAD VAN HET NOORDEN van dinsdag 1 april
■ TIP
’Kaatje is verdronken’ van Alex van Warmerdam wordt bevolkt door typisch ’Warmerdamse ’ personages en heeft een even hilarische als grimmige sfeer. Marian Vesseur koos het muziektheaterstuk voor haar afstudeerproductie van de vierjarige cursus voor het certificaat Amateurregisseur.
Te zien op 4/4 t/m 6/4 theater in Het hek van de Dam in Ekehaar. Aanvang 20.30 uur